วิธีหลุดจากบัญญัติ – พระครูเกษมธรรมทัต (หลวงพ่อสุรศักดิ์ เขมรังสี)

จากพระธรรมเทศนาเรื่อง “วิธีหลุดจากบัญญัติ”
โดย พระครูเกษมธรรมทัต (หลวงพ่อสุรศักดิ์ เขมรังสี)

“…โดยปรกติแม้จะไม่ได้ตั้งใจจะใช้ภาษา
ไม่ได้ตั้งใจจะใช้คำพูดมาบริกรรม
จิตเขาก็คอยจะนึกถึงภาษาอยู่แล้ว นึกถึงคำพูดอยู่แล้ว
ถ้าหากว่าเป็นผู้ที่สังเกตจิตใจตัวเองเป็น
ก็จะพบว่าจิตคอยมีภาษาอยู่ คอยมีคำพูดอยู่
เรียกว่าจิตคอยไหลไปสู่บัญญัติไปสู่สมมุติอยู่ตลอด

ในขณะที่จิตไหลไปสู่สมมุติก็คือจิตกำลังถูกปรุงแต่ง
จิตกำลังถูกปรุงแต่งด้วย”สัญญา” ความจำได้หมายรู้
“วิตก” คือตัวตรึกนึก “วิจาร” เคล้าไปในอารมณ์นั้น
สิ่งเหล่านี้เป็นต้นที่กำลังปรุง ปรุงแต่งจิตอยู่
อารมณ์ของจิตก็จึงต้องเป็นสมมุติเป็นภาษาขึ้น
จากที่เคยจดจำไว้ ชำนาญในภาษาไทย
มันก็คอยจะผุดเป็นภาษาไทย
ชำนาญในภาษาอื่นมันก็ผุดเป็นภาษาอื่น
นี้คือสัญญามันได้ปรุงในจิต มีตัวตรึกนึก
อารมณ์ของจิตก็เป็นบัญญัติ

เพราะฉะนั้นการที่จะให้จิตหลุดจากบัญญัติหลุดจากสมมุติ
สติจะต้องระลึกเข้ามาที่การปรุงแต่ง
จำไว้ สติจะต้องระลึกเข้ามาที่การปรุงแต่ง
คือระลึกที่ความจำก็ดี ระลึกที่การตรึกก็ดี การนึกก็ดี
ที่กำลังปรากฏอยู่ในขณะที่จิตมีกระแสแล่นไปสู่บัญญัติอารมณ์
หรือพูดง่ายๆว่า รู้สึกว่ามันมีคำพูดขึ้นในใจ มีภาษาขึ้นมาในใจ ขณะนั้นน่ะมีการปรุงแต่ง

สติก็ระลึกเข้ามาที่ความปรุงแต่งในกระแสจิต
แทนที่จะไปนึกถึงคำพูด
แทนที่จะไปนึกถึงความหมาย
แทนที่จะไปนึกที่เรื่องราวอันเป็นบัญญัติ
แต่หันมุมมองมาสู่แหล่งผลิตคำพูดก็คือการปรุงแต่งนั่นเอง
ถ้าสติระลึกเข้ามาที่ปรุงแต่ง
เรียกว่าสติระลึกปรมัตถธรรมเป็นอารมณ์
จิตเขาก็จะเปลี่ยนหรือทิ้งออกจากบัญญัติมาเป็นปรมัตถ์
เพราะจิตรับได้ทีละอารมณ์
เมื่อจิตอันประกอบด้วยสติมาระลึกถึงจิตที่กำลังถูกปรุงแต่ง
เขาก็ทิ้งจากบัญญัติ
ฉะนั้นคำพูดก็จะหลุดไป ภาษาจะหลุดไป
นี้โดยเหตุผลมันจะต้องเป็นอย่างนั้น

โดยเหตุผลโดยหลักการจะเป็นอย่างนั้น
แต่ว่าวิธีการวิธีปฏิบัติเราจะทำได้หรือไม่
ก็อยู่ที่ปัญญาของแต่ละคน
ความเข้าใจความฉลาดในการที่จะเฟ้นในการที่จะมุมมองให้ถูก
ฟังแล้วก็ไปปรับให้ถูก เรียกว่า โยนิโสมนสิการ
จูนให้ถูก ปรับให้ตรง

แทนที่จะไปดูแต่คำพูดหรือไปดูแต่ความหมายหรือไปดูที่เรื่องราว
แต่หันปรับสติสัมปชัญญะมาระลึกรู้ที่กระแสจิตที่กำลังปรุงแต่ง
กำลังตรึกกำลังนึก กำลังวิจัยวิจารณ์ก็ดี กำลังจดจำอยู่ก็ดี ที่มันผุดขึ้นๆนี่
ถ้าสติระลึกรู้มาที่ตรงนี้บัญญัติย่อมอันตรธานไป
จิตจะหลุดจากบัญญัติ หลุดจากคำพูด หลุดจากภาษา
ตลอดทั้งความหมายเรื่องราว รูปร่างสัณฐาน…”

จากพระธรรมเทศนาเรื่อง “วิธีหลุดจากบัญญัติ”
โดย พระครูเกษมธรรมทัต (หลวงพ่อสุรศักดิ์ เขมรังสี)

อ่าน “วิธีหลุดจากบัญญัติ” (ฉบับเต็ม) ได้จากที่นี่
http://www.dharma-gateway.com/monk/preach/pk_kasem/pk-kasem_22.htm

หรือจากที่นี่
https://dhammaway.wordpress.com/2011/12/10/how-to-get-out-of-suppose-full/

นำเสนอโดย https://dhammaway.wordpress.com/